31 กรกฎาคม 2568 ทนายไพศาล ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Paisal Puechmongkol ใจความว่า…
มาเรียนรู้พิชัยสงครามด้วยกันเถิดตอน 4
โดยเรืองวิทยาคม
4. หลักการวินิจฉัยสงคราม
เมื่อการวินิจฉัยสงครามเป็นจุดชี้ขาดแพ้ชนะของสงครามที่สามารถหยั่งทราบได้ตั้งแต่ต้น ดังนั้น การวินิจฉัยสงครามให้ถูกต้อง จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง แต่การวินิจฉัยสงครามนั้นย่อมมีกฎเกณฑ์ และวิธีการที่แน่นอนของมัน ไม่ขึ้นกับความถนัดและความจัดเจนของใคร
ซุนวูได้กล่าวเรื่องการวินิจฉัยสงครามไว้ว่า “เพราะฉะนั้น จึงวินิจฉัยด้วยกรณียกิจ 5 ประการ เปรียบเทียบถึงภาวะต่าง ๆ เพื่อทราบความจริง กล่าวคือ 1. ธรรม 2. ดินฟ้าอากาศ 3. ภูมิประเทศ 4. ขุนพล 5. ระเบียบวินัย”
“ธรรม คือ สิ่งที่บันดาลให้ทวยราษฎร์ร่วมจิตสมานฉันท์กับฝ่ายนำ ร่วมความเป็นความตายโดยมิได้ย่อท้อต่อภยันตรายใด ๆ เลย”
“ดินฟ้าอากาศ คือ กลางวันกลางคืน ความร้อนความหนาวและความผันแปรเปลี่ยนแปลงแห่งอากาศ”
“ภูมิประเทศ คือ ความใกล้ไกล ความทุรกันดารหรือความราบเรียบของพื้นที่ และความกว้างแคบของแนวรบตลอดจนยุทธภูมินั้น อยู่ในลักษณะเป็นตายอย่างไร”
“ขุนพล คือ บุคคลที่ประกอบไปด้วยสติปัญญาความเที่ยงธรรม ความเมตตา ความกล้าหาญ และความเข้มงวดเด็ดขาด”
“ระเบียบวินัย คือ ระบอบการจัดสรรพลรบ วินัยแห่งทหารและการใช้จ่ายของกองทัพ”
กรณียกิจ 5 ประการนี้ แม่ทัพนายกองย่อมรู้อยู่ทั่วกัน แต่ทว่าผู้รู้จริงจึงชนะ ผู้ไม่รู้จริงย่อมปราชัย
ซุนวูได้สรุปว่า “ด้วยเหตุฉะนี้ จึงต้องเปรียบเทียบภาวะต่าง ๆ เพื่อทราบความจริง กล่าวคือ มุขบุรุษฝ่ายไหนมีธรรม ขุนพลฝ่ายไหนมีสมรรถภาพ ดินฟ้าอากาศอำนวยประโยชน์แก่ฝ่ายใด การบังคับบัญชาฝ่ายไหนยึดปฏิบัติมั่น มวลพลฝ่ายไหนแข็งกล้า ทแกล้วทหารฝ่ายไหนชำนาญศึก การปูนบำเหน็จหรือการลงโทษ ฝ่ายไหนทำได้โดยเที่ยงธรรม จากเหตุเหล่านี้ ข้าก็พอหยั่งถึงซึ่งความมีชัยหรือปราชัยได้แล้ว”
ซุนวูได้ยืนยันความสำคัญของการวินิจฉัยเรื่องนี้ว่า แม่ทัพนายกองคนไหนเห็นด้วยยุทโธบายของข้า เอาไว้ใช้คงชนะ จงรับไว้ใช้ ผู้ใดไม่เห็นชอบด้วย ขืนใช้ไปคงต้องประสบความพ่ายแพ้แน่นอน ก็ให้เขาออกจากหน้าที่ไปเถิด
การวินิจฉัยกรณียกิจ 5 ประการ ในการวินิจฉัยสงครามของซุนวูนั้น แม้ว่าได้พรรณนาไว้อย่างสั้น ๆ แต่มีความหมายลึกล้ำกว้างไกล ควรที่จะได้ทำความศึกษา และเข้าใจเรื่องนี้ไปด้วยกันต่อไป
